Oudhollandse haringsalade met rode bietjes

by Jan Scherders
Oudhollandse haringsalade

Deze Oudhollandse haringsalade met rode bietjes is niet alleen heerlijk en verfrissend in de zomer, maar ook nog es makkelijk te maken.

Ik ben een fan van koude schotels

Vooral in de zomer eet ik graag koude schotels. Soms als een voorgerecht, soms als een lunchgerecht, soms als een hoofdgerecht en soms als een buffet schotel bij de BBQ. Hier mijn huidige recepten voor koude schotels op deze website.

Ik probeer ieder jaar een nieuw recept aan dit lijstje toe te voegen. In dit verhaaltje aandacht voor de oudhollandse haringsalade met rode bietjes.

Oude recepten voor Oudhollandse haringsalade

Als je op internet naar Oudhollandse haringsalade recepten zoekt komen ze altijd van “Oma”. Aangezien mijn oma’s al lang dood zijn ben ik maar eens gaan speuren in oude boekjes van zo’n honderd jaar geleden. Met de moderne hulpmiddelen gaat dat heel makkelijk.

Zoals bijvoorbeeld in Nieuwste recepten voor de huisvrouw – [1920] en Receptenboekje bevattende 36 beproefde recepten voor salades, waaronder vele in Nederland nog niet bekende, smakelijke en pikante soorten en 15 recepten voor inmaak – [1922]

Haringsalades werden honderd jaar geleden gemaakt met (hele) zoute haringen, gekookte aardappelen, rode bietjes, augurk of komkommer en zure appels. En de dressing was een mengsel van DELFTSCHE Slaolie, azijn, mosterd en zout en peper. Of een verdunde mayonaise (ik neem aan met wat azijn).

Haringsalade met zoute of zure haringen

Vroeger werd haringsalade dus altijd met zoute haringen gemaakt. Maar het kan ook heel goed met zure haring. Sommigen zullen dat zelfs lekkerder vinden. Sterker nog, moderne recepten zijn vaker met zure haring dan met zoute haring, geen idee waarom.

Het maakt voor dit recept eigenlijk niet zo uit. In het begin van de zomer als er nieuwe haring is , dan is dat eigenlijk een toffe keuze, later in de zomer wellicht een zure haring. Up to you.

In oude boekjes wordt aangegeven dat je voor een meer fijne bereiding de schoongemaakte zoute haringen een nacht in melk (of water) laat weken om de zoute smaak weg te halen.

Tante Rinie heeft mij uitgelegd dat ze dat destijds deden omdat de vissers vele weken op zee waren en de gevangen haring daarom ter conservatie in vaten met zout legden. Om die errug zoute haring te ontzouten werd de haring dus een nacht in melk gelegd. Maar voor onze minder zoute haring hoeft dat dus niet.

Serveren van de salade

Je kunt deze salade natuurlijk op een grote schaal serveren. Voor een buffet is een grote schaal uiteraard praktischer.

Als het gewoon de maaltijdsalade is voor 2-4 personen dan vind ik het zelf leuker om dan de bordjes op te maken. Wat kropsla, daarop met van die serveerringen een paar “torentjes” haringsalade (het is een maaltijdsalade !!), en dan heb ik op ieder bordje een hardgekookt ei gedaan en met zilveruitjes en wat van die kleine zure cornichons van Maille gegarneerd. En ik vond wat tomaat ook wel leuk. Zie foto.

N.B Wat je op de foto ziet is JanS food styling, oftewel de boerenkeuken haha 🙂

Hoofdgerecht voor 2-3 personen

Dit recept is een hoofdgerecht voor twee goede eters, misschien zelfs voor drie personen. In sommige oudhollandse recepten wordt voor drie zoute haringen op een pond aardappelen gekozen, en in andere oudhollandse recepten worden vier zoute haringen in de salade gedaan. Drie zoute haringen komt ongeveer overeen met een pot zure haring. Ik houd het daarom op drie zoute haringen, maar niets houdt je tegen om er vier in te doen.

Maar voor drie flinke eters zou ik de hoeveelheden wat aanpassen. Dan vier (zoute) haringen in plaats van drie, een flinke aardappel extra, twee appels in plaats van één, een extra bietje en wat meer dressing maken.

Wil je het voor 4-6 personen maken dan alles gewoon verdubbelen. En wat overblijft is de dag erna ook nog lekker. En als je een wat kleinere portemonnee hebt dan doe je vier haringen op een kilo aardappelen, net als in een recept in de NRC een paar jaar geleden (uit een boekje van het Voedingscentrum). Dat smaak ook prima hoor!!

Wat je ook doet, de basis blijft zoute of zure haring, aardappelen, bietjes, ui, zure appels, komkommer/augurk en een eenvoudige dressing. En al het andere is persoonlijke voorkeur.

Recept voor deze Hollandse haringsalade

Haringsalade begint natuurlijk met de haring. Als je zoute haring gebruikt dan beste s’ochtends vers kopen en dan de salade maken. En dan dezelfde dag eten voor de beste smaak. Of anders de salade maken op de dag dat je de haring koopt en dan een nacht ik de koelkast. Restjes zijn de volgende dag nog prima te eten. Zoute haring moet je thuis beter niet invriezen, want op het moment dat je die koopt is ie ontdooid na invriezen (Zie ook dit verhaal op Nu.nl)

Ik heb deze keer nieuwe aardappelen gebruikt en die heb ik in de schil gekookt en daarna (ongeschild) in blokjes gesneden. Dat kan heel goed met nieuwe aardappelen want die hebben een hele dunne schil. Dat is wat Tante Rinie ook doet in haar grootmoeders salade.

Maar als er geen nieuwe aardappelen zijn dan gebruik je het beste vastkokende aardappelen. En omdat de haringsalade meer zuur dan zoetzuur moet zijn een Granny Smith als keuze voor de appel

Ik ga uit van een dressing van olie en azijn, maar je kunt ook mayonaise nemen en die aanlengen met een paar eetlepels azijn en een theelepeltje mosterd.

Oudhollandse haringsalade met rode bietjes

Deze Oudhollandse haringsalade met rode bietjes is niet alleen heerlijk en verfrissend in de zomer, maar ook nog es makkelijk te maken.
Porties: 3

Ingrediënten

  • 1 pond nieuwe of vastkokende aardappelen geschild en daarna gekookt. Nieuwe aardappelen kun je in de schil laten,
  • 3 zoute haringen OF een pot zure haring met uitlekgewicht 200 gram
  • 1 fris zure appel, bijv. Granny Smith appel, geschild en in kleine blokjes
  • 2 flinke voorgekookte rode bietjes (ca. 250 gram), in kleine blokjes
  • 1 middelgrote ui, gesnipperd
  • 3 augurken, fijngehakt of een (halve) komkommer in blokjes
  • 1 - 2 el kappertjes hoeft niet persé maar ik zou het wel doen
  • handje gehakte bieslook of lente-ui

De dressing

  • 2 el witte azijn of wat nat uit de pot met haringen als je dit met zure haringen maakt
  • 4 el zonnebloemolie
  • 1 tl mosterd
  • peper en zout

Garnering (suggesties)

  • blaadjes kropsla
  • augurken
  • zilveruitjes
  • hardgekookte eieren

Instructies

  • Schil de vastkokende aardappelen en kook ze gaar. Nieuwe aardappelen hoef je niet te schillen en kun je ongeschild eten.
    Laat ze daarna op een bord uitdampen (maar niet afkoelen) en zo gauw je ze beet kunt pakken snijd je de aardappelen in kleine blokjes.
  • Maak ondertussen de dressing van de zonnebloemolie, azijn of wat nat van de haringen, zout en peper en een theelepeltje (Dijon) mosterd. Zet opzij.
  • Meng de nog warme aardappelblokjes met de dressing. Laat verder afkoelen.
    Hussel nu ook de appel, de ui, augurken en de rode biet (alles in kleine blokjes) er doorheen. Snijd de haringen in reepjes. Voeg die ook toe. Knip eventueel wat bieslook of lente-ui fijn en meng die ook door de salade.
  • Doe de haringsalade in een afsluitbare kom en zet minstens een uur in de koelkast zodat de smaken goed kunnen mengen. Proef dan en breng op smaak. Voeg eventueel nog een paar eetlepels azijn toe.

Serveertips

  • Je kunt het de haringsalade op een bedje van kropsla serveren, maar je kunt ook met een serveerring van die leuke torentjes maken en dan verder garneren met blaadjes kropsla, hardgekookt ei, en wat augurk en zilveruitjes.

Notities

Dit recept is een hoofdgerecht voor twee goede eters, misschien zelfs voor drie personen. Het uitgangsrecept is drie zoute haringen of een pot zure haring. Dat is prima voor twee personen. 
Voor drie flinke eters zou ik er vier haringen in plaats van drie doen, een flinke aardappel extra, twee appels in plaats van één, een extra bietje en wat meer dressing maken. Wil je het voor 4-6 personen maken dan alles gewoon verdubbelen. En wat overblijft is de dag erna ook nog lekker.

Dit vind je misschien ook leuk

Leave a Comment