Italiaanse gehaktballetjes van gemengd gehakt, ui, knoflook, peterselie en Parmezaanse kaas in een klassieke Italiaanse tomatensaus.
Update oktober 2022 van dit verhaal
Ik heb lange tijd op deze pagina twee recepten gehad, eentje van Mark Bitmman en een ander recept van een drukbezocht restaurant gevestigd in Harlem, New York. Beide recepten vond ik in de receptenbibliotheek van de New York Times.
Beide recepten hebben heel veel waardering bij de lezers van de krant. Het recept van Mark Bittman is het populairste, ik denk omdat het eenvoudiger is en sneller te maken. De gehaktballetjes van Mark Bittman worden met rundergehakt gemaakt, Rao’s meatballs (van dat restaurant) worden met gemengd gehakt (500 gram rundergehakt, 250 gram varkensgehakt, 250 gram kalfsgehakt) gemaakt.
Nu ben ik een verhaal aan het maken over het maken van gehaktballen en gehaktbrood. Zeg maar de “best practices”. En zo kwam ik weer op een heleboel websites, o.a. op How to make Freaking Great Meatballs. En die mevrouw maakt haar Italian Meatballs ook met gemengd gehakt maar dan een mengsel van rundergehakt en varkensgehakt, zeg maar ons half-om-half gehakt. En zij is niet de enige. Velen vinden gemengd gehakt de beste manier om smaak en smeuïgheid tot stand te brengen. Ook onze Hollandse gehaktballen maak je bij voorkeur met gemengd gehakt.
Ik heb dus maar eens Italiaanse gehaktballetjes met gemengd gehakt gemaakt en ik vond deze balletjes inderdaad mega lekker. En ze zijn wat makkelijker te maken dan de ook zeer lekkere balletjes van Rao met drie soorten gehakt.
Daarom geef ik vanaf nu hier één recept voor Italiaanse gehaktballetjes in tomatensaus en dat recept heb ik gemaakt gebruikmakend van al mijn ervaringen tot nu toe. Maar… Italiaanse gehaktballetjes komen eigenlijk uit de Verenigde Staten, niet uit Italië 😉
Italiaanse gehaktballetjes, typisch Amerikaans?
Zo rond 1900 zijn vele straatarme Italianen (miljoenen!!), met name uit Zuid-Italië, naar de Verenigde Staten verhuisd. En dat heeft oa tot een levendige Italiaans-Amerikaans eetcultuur geleid. Ik moet eerlijk zeggen dat ik er wel een liefhebber van ben 😉
En soms lijkt het alsof veel van die gerechten authentiek Italiaanse zijn maar later kom je erachter dat het typische Amerikaanse gerechten zijn. Zo ook met deze gehaktballetjes met Parmezaanse kaas.
Achteraf gezien is het niet zo gek dat juist in deze Italiaanse gezinnen in Amerika deze populaire gehaktballetjes ontstonden. Ze waren straatarm en moesten grote gezinnen te eten geven!! Maar in de volkskeuken ontstaan vele beroemde en onverslaanbare gerechten. Want lekker zijn ze, deze gehaktballetjes met Parmezaanze kaas 🙂
Gehaktballetjes met Parmezaanse kaas
Je koopt een kilo gemengd gehakt. Mijn slager houdt daarbij 2/3 varken en 1/3 rund aan. Zo draai ik inmiddels ook mijn eigen gehakt en ben daar zeer tevreden over. Maar half-om-half komt overeen met de verhoudingen in de Amerikaanse recepten.
Vervolgens week je wat witbrood in melk, en dat meng je samen met wat geklutste eieren door je gehakt. Dat is de beste manier om smeuïgheid en binding te combineren. En verder voor de smaak ui, knoflook, peterselie, uiteraard Parmezaanse kaas en wat gedroogde oregano.
Overigens, de mevrouw van How to make Freaking Great Meatballs zegt dat je beter eerst alles behalve het gehakt kunt mengen en kneden en dan pas door het gehakt werken. Dan maak je volgens haar makkelijker een homogeen mengsel en dat is beter voor de gehaktbal. Zij doet ook een scheutje Worcestershire sauce bij haar gehakt en geen oregano, eigenlijk ook wel lekker (maar voelt niet Italiaans).
Wat betreft het brood ga ik uit van twee sneetjes per pond gehakt en daarom voor een kilo gehakt vier sneetjes. Doe daar niet teveel melk bij!!
Bakken in de pan of in de oven
Je draait dan balletjes van ongeveer 4 cm, de grootte van een golfbal. En dan heb je er ongeveer 25. Die balletjes kun je dan in de pan of in de oven bakken. Als je alles op het fornuis doet dan worden gewoonlijk de balletjes rondom bruin gebakken en dan kun je zo verder in dezelfde pan laten garen of bij de tomatensaus doen en dan verder laten garen.
Als je de balletjes in de oven doet, dan kun je ze grillen of bakken. Mijn voorkeur is bakken maar dan op een hoge temperatuur zodat je wel mooie bruine ballen met een mooi korstje krijgt. Dus in plaats van 30-40 minuten op 180 graden bakken doe ik 20 minuten op 230 graden (dat heb ik geleerd uit het boekjes van The Meatball Shop) . Ik zal in mijn recept alle varianten uitwerken.
Het is best wel leuk en leerzaam om alle varianten eens uit te proberen. Dan kom je er ook achter welke bereidingsmethode het beste bij jouw voorkeuren past. Ik vind het zelf belangrijk dat de balletje een mooi bruin korstje hebben. En mijn voorkeur is daarom of bruinen en garen in dezelfde pan of op een hoge temperatuur bakken in de oven.
Italiaanse gehaktballetjes met tomatensaus
Voor Italiaanse gehaktballetjes in tomatensaus maak je het beste een klassieke Italiaanse tomatensaus, een zogenaamde Marinara saus. En dan met een klein beetje chili vlokken erbij. Voor 25 gehaktballetjes maak je een batch saus van 4 blikken gepelde tomaten.
Je eet de Italiaanse gehaktballetjes in tomatensaus gewoonlijk met spaghetti. Wat Parmezaanse kaas op tafel voor zelfbediening hoort er ook wel bij. En een smakelijke salade is ook niet verkeerd. Ik vind zelf de Lucali salade er erg lekker bij 🙂
Recept
Je kunt er over strijden of dit recept nu voor vier, vijf of zes personen is. De Amerikaanse recepten zeggen meestal dat het voor zes personen is. Ik denk dat als je goede eters hebt, dat het dan voor vier personen is.
Maar goed, het maakt eigenlijk niet uit, je zet de pan met balletjes en tomatensaus op tafel (en natuurlijk de pasta) en wat je overhoudt kun je in porties invriezen. Dus ook al ben je alleenstaand of met zijn tweeën dan is het nog steeds handig om een flinke batch balletjes en saus te maken, want je kunt dit gerecht goed invriezen.
In dit recept geef ik aan hoe je de gehaktballetjes maakt en hoe je de tomatensaus maakt. Als je al een batch tomatensaus (in de vriezer) hebt dan hoef je natuurlijk alleen de balletjes te maken.
Italiaanse gehaktballetjes in tomatensaus
Ingrediënten
- 300 gram spaghetti
- Parmezaanse kaas
De gehaktballetjes (circa 25 balletjes)
- 4 sneetjes witbrood zonder korst
- 100 ml melk
- 2 geklutste eieren
- 2 knoflooktenen geperst
- 1 middelgrote ui fijngehakt
- ½ cup geraspte Parmezaanse kaas
- ½ cup gehakte peterselie dat is 40 gram peterselie
- 1½ tl zout
- ½ tl zwarte peper
- 1 tl gedroogde oregano
- 1 kilo gemengd gehakt zie Notities
- 80 ml olijfolie om de ballen in bakken als je de balletjes in een pan bakt
Voor de tomatensaus
- 60 ml olijfolie
- 4 knoflooktenen in plakjes
- ¼ tl chilivlokken
- 4 blikken gepelde tomaten bij voorkeur San Marzano tomaten
- 2 takjes basilicum of een paar laurierblaadjes
- ½ tl gedroogde oregano
- ½ tl zout
- ¼ tl peper
NB 1 cup = 250 ml
Instructies
De tomatensaus
- Verhit de olie in een sauspan op middelhoog vuur en bak daarin de plakjes knoflook goudbruin. Doe er dan een snufje chilivlokken bij en laat die een halve minuut meebakken.
- Voeg dan de tomaten, basilicum blaadjes (of anders een paar laurierblaadjes), peper en zout toe en breng aan de kook.
- Zet het vuur laag en laat de saus drie kwartier tot een uur op laag vuur pruttelen (zonder deksel). Prak de tomaten met een houten lepel of aardappelstamper. Haal op het eind de basilicumblaadjes / laurierblaadjes uit de saus.
- Terwijl de tomatensaus pruttelt en indikt maak je de gehaktballetjes. Als je de balletjes in de oven bakt of grilt dan je oven voorverwarmen op 230 graden of je gril op hoog zetten.
Gehaktballetjes maken
- Verwijder de korst van de sneetjes brood en snijd ze in blokjes. Doe die in een kom en besprenkel met de melk. Laat dan een minuut of 10 weken, zodat de melk helemaal door het brood is opgenomen.
- Neem dan een middelgrote kom en meng daarin alle ingrediënten behalve het gehakt. Kneed goed door.
- Neem dan een grote kom en doe daarin het gehakt en het broodmengsel en kneed alles goed door. Maak dan balletjes van ongeveer een pingpong bal groot. Je komt dan op zo'n 25 balletjes uit.
- Je kunt de balletjes nu bakken in de pan en dan verder laten garen in dezelfde pan of ze verder laten garen in de tomatensaus. Je kunt ze ook grillen of bakken in de oven.
Balletjes in de pan
- Verhit in een flinke hapjespan of braadpan wat olijfolie en bak daarin de balletjes rondom bruin. Bij voorkeur dan de balletjes gewoon in de pan ruim een kwartier laten garen terwijl de tomatensaus nog aan het indikken is. Voor het mooiste korstje doe je dat zonder deksel op de pan. Als ze gaar zijn doe je de balletjes bij de tomatensaus. Je kunt ook de balletjes als je ze aangebakken hebt bij de tomatensaus doen en dan verder laten garen. Dan moet je tomatensaus wel al klaar zijn.
Balletjes in de oven
- Neem een ovenplaat en vet die met wat olijfolie goed in, ook in de hoekjes. Leg daarop je gehaktballetjes.
- Je kunt de balletjes bakken of grillen in de oven. Mijn voorkeur is bakken en dan 20 minuten op 230 graden. Dan zijn de balletjes mooi bruin. Sommigen doen 180 graden en dan ruim een half uur. Ik vind de balletjes mooier bruin door korter maar op hogere temperatuur te bakken. De balletjes zijn dan gaar als ze uit de oven komen. Dan combineer je de balletjes en de tomatensaus en kun je eigenlijk meteen serveren.
- Als je wilt grillen dan zet je de plaat met gehaktballetjes onder de gril en als ze bruin zijn dan haal je de ovenplaat uit de oven en laat de balletjes nog een minuut of tien in de tomatensaus verder garen.
Gerecht maken/serveren
- Tegen de tijd dat de Italiaanse gehaktballetjes in tomatensaus klaar zijn kun je de spaghetti koken. Dan spaghetti op tafel en op ieder bord spaghetti, wat balletjes en saus. Zet ook Parmezaanse kaas op tafel voor zelfbediening.
