Erwtensoep met schouderkarbonade is Hollandse pot op en top. Ik ging voor een echt ouderwets goede aanpak bij tante Rinie te rade 🙂
Traditionele erwtensoep met schouderkarbonade
Ik heb dit verhaaltje over erwtensoep al jaren op deze website staan en iedere winter als ik weer een pan erwtensoep maak heb ik er weer wat aan geschaafd. Ook nu (november 2022) weer, vooral de puntjes op de “i” gezet en eindelijk eens een foto gemaakt: een kom erwtensoep met roggebrood en katenspek, zo eet ik dat graag. Meestal twee kommen 😉
Toen we vroeger de erwtensoep van Pa aten kregen we daarna een paar pannenkoeken. Mijn vader had de gave om met een minimum aan ingrediënten bijzonder lekkere dingen op tafel te zetten. Na al die jaren hebben mijn broer (culinaire kanjer) en ik nog steeds spijt dat we zijn keukengeheimen niet opgeschreven hebben.
Daarom heb ik het erwtensoep recept van Tante Rinie geadopteerd. Tante Rinie is een kookprinses en heeft er een handje van om veel moeite te doen om de ouderwetse recepten boven water te krijgen. Deze erwtensoep heeft niet alleen veel smaak maar zit ook bomvol met groenten!! En is dus een echte groentesoep.
Erwtensoep met krabbetjes
Ik maak de erwtensoep meestal met schouderkarbonade, omdat ik dat van huis uit gewend ben. Maar je kunt deze soep ook prima met krabbetjes maken. Neem dan een pond krabbetjes en doe die met de erwten in de pan en dan laat je de soep twee uur zachtjes koken (dan zijn de krabbetjes gaar) en dan weer het recept volgen zoals hieronder aangegeven. Je doet dan wel wat minder vetspek in de pan maar zeker niet weglaten want het gerookte vetspek is belangrijk voor de smaak van de soep.
Ingrediënten
Behalve de spliterwten, vlees, rookworst gaat er royaal groenten in deze erwtensoep. Ui, wortel, knolselderij, prei, aardappel en daarnaast een bosje selderij.
Het is ook heerlijk om een deel van de spliterwten te vervangen door de Nederlandse schokkers. Goede kans dat u daarvan nog niet eerder gehoord had maar de Engelsen gebruiken ze voor hun Mushy Peas die ze bij de Fish & Chips eten.
Twee middelgrote uien (of 1 grote ui), twee middelgrote preien, twee middelgrote iets kruimige aardappelen. Dan twee flinke winterwortels (dat is ca. 300-350 gram, geschild). En dan ongeveer de helft van een middelgrote knolselderij (of een hele kleine knolselderij). Een middelgrote knolselderij weegt ongeschild 700-800 gram en een kleine knolselderij weegt ongeschild ca 500 gram. Tenslotte een bosje selderij.
Wat betreft de rookworst, beetje afhankelijk van de voorkeur maar dan toch minstens 2 flinke rookworsten. Want met dit recept maak je zo’n vier liter soep. Dat is toch voor minstens 6 personen een maaltijdsoep.
Bereiding
Wat Tante Rinie doet is eerst de wortelen schillen en die weegt ze dan. En dan doet ze ongeveer hetzelfde gewicht aan knolselderij in de pan. En dan kom je ongeveer uit op circa een halve middelgrote knolselderij. Verder blijft het een kwestie van smaak. Als je houdt van wat meer zoet, dan doe je wat meer ui en/of wortel in de pan. Houdt je minder van zoet dan doe je minder wortel en/of ui in de pan.
Wat heel goed werkt in dit recept is om in eerste instantie een beetje groente met de spliterwten en schouderkarbonade mee te laten koken en daarna pas het merendeel van de groenten. Zo bouw je smaak op maar hoeft het merendeel van de groenten niet langer te koken dan nodig. Ander voordeel is dat je zo makkelijk de bereiding in twee delen kunt doen (zie recept). Deze aanpak heb ik ook gebruikt bij mijn recept voor bruine bonensoep.
Ongeveer vier liter erwtensoep
Omdat je met dit recept ongeveer vier liter erwtensoep maakt, hierna ook wat aanbevelingen voor het invriezen van de erwtensoep. Daarnaast, meestal houd je dus een halve knolselderij over. Daar kun je bijvoorbeeld een heerlijke knolselderij salade van maken.
Erwtensoep met schouderkarbonade
Equipment
- soeppan met met minimaal zes liter inhoud
Ingrediënten
- 1 pak spliterwten van 500 gram
- 1 pakje gerookt vetspek (125 gram) in blokjes
- ½ middelgrote knolselderij in blokjes (zie Notities)
- 2 flinke winterwortels (ca 300- 350 gram, geschild) in blokjes
- 2 middelgrote preien in ringetjes
- 2 middelgrote uien grof gesnipperd
- 2 flinke schouderkarbonades (ca 500 gram) of een pond krabbetjes (zie Notities)
- 2 iets kruimige aardappelen in blokjes
- 1 bosje selderijblad
- 1 tl gedroogde tijm
- 1 tl bonenkruid
- 1 laurierblad
- 1 blokje groenten- of tuinkruiden bouillon
- zout en peper
- 2 flinke rookworsten
Serveren
- roggebrood
- katenspek
Instructies
- Was de erwten enkele malen goed, da’s belangrijk.
- Doe dan de spliterwten in de pan alsmede wat blokjes vetspek en al wat van de groenten. Dat is een aardappel in blokjes, een plak knolselderij in blokjes, een halve wortel in schijfjes, een stukje prei (het groene deel) in schijfjes en een handje selderijblad. Dit gaat meekoken en is vooral om smaak op te bouwen. Later voeg je de rest van de groenten toe.
- Leg nu ook de schouderkarbonades in de pan, bovenop de groenten. Voeg dan zoveel water toe dat alles onderstaat, dat is meestal ruim 1,5 liter water.
- Breng tegen de kook aan, voeg dan ook de tijm, bonenkruid en laurierblad toe, het bouillonblokje, wat zout en peper en laat de soep zachtjes op laag vuur koken totdat de erwten kapot gekookt zijn. Dat duurt minstens anderhalf uur, soms beduidend langer. Je moet erwtensoep maken als je de tijd hebt!!Vaak is het wel handig om de deksel met een klein spleetje open op de pan te zetten zodat de soep niet hard gaat koken.
- Als de erwten kapot gekookt zijn haal dan de schouderkarbonades uit de pan, haal het vlees van het bot en trek het vlees met een vork in plukjes. Leg opzij.
- NB Je kunt als je wilt alle bereidingen tot nu de dag van tevoren of eerder op de dag doen. Het idee is dat je de soep pas afmaakt vlak voordat je gaat eten en dus geen kapot gekookte groenten hebt.
- Je kunt nu de overgebleven groenten en vetspek in stukjes snijden. Je wil gewoon net voldoende groenten zodat je een mooie rijke erwtensoep hebt.
- Voeg nu de kleingesneden groente, selderijblad en vetspek toe aan de erwtensoep. Voeg weer water toe – niet teveel en niet te weinig – je wilt geen dunne soep, het moet erwtensoep zijn. Meestal is dat ongeveer 3/4 liter water (een deel is inmiddels verdampt). In totaal gaat er ruim 2 liter water in de pan (maximaal 2,5 liter). Laat de groenten dan een tijdje meekoken totdat ze goed gaar zijn, een kwartiertje of zo. Laat ondertussen de rookworst heet worden.
- Voeg op het laatst de schouderkarbonade en de rookworst aan de soep toe, breng op smaak met zout en peper, nog even doorwarmen en dien dan op met roggebrood en katenspek.
Notities
- Tante Rinie kiest voor schouderkarbonades met bot. Mijn Pa deed er vroeger een pond schouderkarbonade zonder been in (aan één stuk), dat was ook lekker.
- Variant kan zijn om er ook verse lavas of, als je die niet hebt, een scheutje Maggi in te doen, en één van de karbonades kan vervangen worden door een varkenspootje of hamlap
- Je kunt deze soep ook prima met krabbetjes maken. Neem dan een pond krabbetjes en doe die met de erwten in de pan en dan laat je de soep twee uur zachtjes koken (dan zijn de krabbetjes gaar) en dan weer het recept volgen zoals hierboven aangegeven. Je doet dan wel wat minder vetspek in de pan maar zeker niet weglaten want het gerookte vetspek is belangrijk voor de smaak van de soep.
- Wat Tante Rinie doet is eerst de wortelen (twee flinke winterpenen) schillen en die weegt ze dan. En dan doet ze ongeveer hetzelfde gewicht aan knolselderij in de pan. En dan kom je ongeveer uit op ongeveer de helft van een middelgrote knolselderij (geschild).
- Verder blijft het een kwestie van smaak. Als je houdt van wat meer zoet, dan doe je wat meer ui en/of wortel in de pan. Houdt je minder van zoet dan doe je minder wortel en/of ui in de pan.
Afkoelen en invriezen erwtensoep
Als je de soep volgens dit recept maakt dan heb je minstens vier liter soep. Mogelijk meer dan je op gaat eten. Dan kun je natuurlijk de rest invriezen.
Het is belangrijk dat soep snel afkoelt om te worden ingevroren. Vul de gootsteen voor eenderde tot de helft met koud water. Zet de pan erin, met een metalen lepel in de bouillon. Het metaal geleidt warmte, en helpt dus ook bij het afkoelen. Roer in de soep, en houd ook het water in de gootsteen in beweging. Als het water te warm wordt, laat je het weglopen en vul je de gootsteen opnieuw met koud water. In tien minuten is de soep volledig afgekoeld, zelfs in een pan van twintig liter.
In de winter zet ik de pan ook wel eens (dan wel met deksel) buiten. Wel altijd zó dat er als het gaat regenen geen water in de pan kan komen, en met een gewicht op de deksel zodat hongerige katten e.d. die er niet af kunnen wippen.
Als de soep is afgekoeld vul je de diepvriesbakjes en vriest de soep in. Je kunt ook de soep eerst in een diepvriesbakje van een bepaalde maat doen en dan overgieten in een diepvrieszakje en dat invriezen.
NB Als je in porties gaat invriezen kun je de rookworst bij het opwarmen in de soep doen, of je moet erop letten dat de stukken worst eerlijk over de porties zijn verdeeld!
